Een vaste bodemverbeteraar uit drijfmest

Als er één soort deskundig is op gebied van mest dan is het wel de mestkever. Zijn hele bestaan hangt af van de uitwerpselen van anderen. Hij leeft ervan door het te eten en legt ook zijn eieren erin. Sommige soorten maken eerst een balletje van de mest en stoppen dit in de grond.

Van mestbal tot vruchtbare grond: de natuurlijke cyclus van mestkevers

De mestbal moet precies goed zijn. Niet te droog, maar ook niet te vochtig. Binnenin de mestbal is het lekker broeierig, de perfecte omstandigheden om een eitje uit te laten komen. De larve hoeft niet om voedsel te zoeken, want hij wordt letterlijk omringd door voedsel.

Dankzij deze vorm van “mestinjectie” wordt de grond vruchtbaar. De mestbal is niet alleen voedsel voor de mestkeverlarve, maar ook voor regenwormen, bacteriën en andere bodemorganismen. Vervolgens kunnen planten de uit de mest vrijgemaakte nutriënten benutten. Bovendien zorgen de kevers met hun graafwerkzaamheden voor een luchtige bodem die vocht beter vast kan houden.

Mestinjectie van drijfmest

Eind jaren 80 is het bemestingsbeleid in Nederland sterk gewijzigd om de uitstoot van ammoniak te verminderen. Sinds 1994 is het niet alleen op bouwland, maar ook in weidegebieden verboden om drijfmest bovengronds uit te rijden en moet de mest geïnjecteerd worden. Jammer genoeg is voor de invoering van de mestinjectie nooit grondig onderzoek gedaan naar wat het effect is van deze manier van bemesting op de structuur van de bodem, het bodemleven en de biodiversiteit. De samenstelling van drijfmest is in elk geval heel anders dan de mest die mestkevers in de bodem brengen. Vanuit bodemgezondheidsoverwegingen wil een groeiende groep agrariërs graag de mogelijkheid hebben om alternatieve manieren van mestverspreiding toe te kunnen passen, natuurlijk zonder de ammoniakemissie te verhogen.

De lessen van de mestkever

Bioclear earth en Cow House International onderzoeken in het kader van een SNN VIA project, de mogelijkheid om een systeem te ontwerpen waarbij drijfmest via compostering gedroogd wordt tot een vaste bodemverbeteraar. Bij dit proces wordt ook een kunstmestvervanger geproduceerd door stikstof te winnen uit mest. Op die manier kunnen we én een alternatief bieden voor mestinjectie én een gesloten stikstofkringloop creëren op boerderijniveau, waardoor minder of geen kunstmest meer hoeft te worden aangekocht. Doel van dit project is het maken van een ontwerp voor een prototype-installatie.

Voordelen van gedroogde mest zijn:

de stabiele humusstructuur van gedroogde mest stimuleert het bodemleven, verbetert de bodemstructuur, houdt water vast en voorkomt de uitspoeling van nutriënten;
sluiten van de stikstof kringloop is duurzamer en kostenbesparend;
lagere emissie van ammoniak;
door de mest aëroob te verwerken kan methaanuitstoot worden vermeden;
lagere uitrij- en transportkosten door volume-afname;
ruimere uitrijperiode conform de wetgeving voor vaste mest.

Dit innovatieproject wordt mogelijk gemaakt dankzij het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en het Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN).