Natuurlijke afbraakprocessen spelen zich overal af. De meeste mensen staan er niet vaak bij stil, maar micro-organismen helpen onze samenleving dagelijks bij het schoner maken van het milieu. Of het nu gaat om rioolwaterzuivering, compostering van gft-afval of het opruimen van verontreinigingen in de bodem, deze “beestjes”, zoals onze klanten ze vaak noemen, spelen een belangrijke rol.

Bij Bioclear earth werken wij graag met deze “beestjes” samen om verontreinigingen af te breken op plaatsen waar conventionele technieken vaak niet technisch haalbaar of te kostbaar zijn. Denk aan de behandeling van bodem, grond- en oppervlaktewater, maar ook in de toepassing van de biologische afbraakprocessen in lucht- en waterfilters. Hierbij maken wij gebruik van een breed scala aan bacteriën en schimmels, die in staat zijn de aanwezige verontreinigingen af te breken. Ik voel me soms net als David de boskabouter die samen met zijn “beestjes” een nieuw probleem gaat oplossen.

De ervaring leert ons dat elke verontreiniging net weer anders is en bij elke locatie opnieuw goed gekeken moet worden hoe we biologische afbraakprocessen het beste kunnen inzetten. We beoordelen welke technieken we kunnen toepassen, maar ook welke biologische processen en dus welk “beestje” we kunnen gebruiken om het beoogde resultaat te behalen. Onze samenwerkingspartners zijn levende organismen die hun eigen leefcondities en eisen stellen, willen zij het werk voor ons uitvoeren. De kunst is dus het vinden van de juiste combinatie van technieken, organismen en condities om de biologische afbraak van verontreinigingen te bewerkstelligen. Voor mij betekent dit dagelijks weer een leuke uitdaging om niet alleen de juiste oplossing te vinden voor onze klant, maar ook onze “beestjes” tevreden te houden zodat zij voor ons het werk gaan doen. Je gaat op deze manier echt anders kijken naar bacteriën en schimmels. Het zijn eerder belangrijke collega’s die hard meehelpen het milieu schoner te maken.

Planten kunnen hierbij ook een belangrijke rol vervullen doordat deze het bodemleven in de wortelzone stimuleren en zo de afbraak van verontreinigingen versnellen. Deze techniek wordt ook wel fytoremediatie genoemd en omvat processen die op verschillende manieren ingezet kunnen worden. Centraal in elk van deze processen staat de nauwe samenwerking tussen plant en micro-organismen, maar ook de samenwerking met de mens. Onze taak is hierbij de juiste inrichting te creëren zodat plant, bacteriën en schimmels samen aan de slag kunnen met het afbreken van de verontreiniging. Dit is niet altijd vanzelfsprekend, maar het is een proces waar je als mens een grote invloed op kunt hebben. Ik haal veel voldoening uit mijn werk wanneer blijkt dat mijn stukje ontworpen natuur, inclusief planten en “beestjes”, in staat is verontreinigingen te verwijderen waar dit eerder niet plaats vond.

In ons werkveld komen met regelmaat verontreinigingen voorbij die compleet onbekend zijn als het gaat om de mogelijkheden voor afbraak. Daarnaast staat onze samenleving niet stil en produceren wij als mensheid steeds weer nieuwe chemische stoffen die in het milieu terecht komen.

Verbazingwekkend blijkt iedere keer dat de natuur ook voor deze situaties een antwoord heeft en tot meer in staat is dan je zou denken. Dezelfde groepen “beestjes” die nu al toegepast worden voor de afbraak van de klassieke verontreinigingen, bijvoorbeeld Chloorkoolwaterstoffen en minerale olie, zijn ook in staat deze complexe, nieuwe stoffen af te breken. Zelfs complexe stoffen als gewasbeschermingsmiddelen en farmaceutica. Met deze vraagstukken, werk je vaak op het randje van wat bekend is. Dit vraagt erom dat je nieuwe inzichten en vondsten uit het onderzoekslab toepast in praktische verontreinigingssituaties in het veld, iets wat je echt aan het denken zet. Hierdoor blijft het werken met “beestjes” en planten in relatie tot afbraak van verontreinigingen altijd interessant.

Kortom, de mogelijkheden en toepassingen van biologische afbraak zijn eindeloos! De vraag die nu resteert is hoe wij de natuur met al zijn “beestjes” en planten voor u kunnen inzetten in het schoner maken van het milieu? Mijn collega’s en ik helpen u graag verder op weg.

Freek van den Heuvel