WKO+ = duurzaam koelen en verwarmen met een bonus

Schone energie opwekken en saneren
in één

Door de toenemende vraag naar duurzame vormen van verwarmen en koelen, is het aantal warmte-koude opslag systemen (WKO) de laatste jaren sterk gestegen. Met name in stedelijk gebied zijn open WKO systemen een goede optie. Inmiddels zijn er in Nederland zo’n 2000 WKO’s in bedrijf. In de zomer wordt koud grondwater opgepompt om een gebouw te koelen en wordt het opgewarmde water teruggepompt en opgeslagen in de bodem. In de winter wordt dit opgewarmde water vervolgens weer gebruikt om een gebouw te verwarmen. Van deze rondgepompte waterstroom maken wij gebruik voor de kwaliteitsverbetering van het grondwater.

De ontwikkeling van WKO+ is een initiatief van Bioclear earth in samenwerking met Brabant water, T&K Service, de gemeenten Den Bosch, Apeldoorn en Tilburg, de provincie Noord-Brabant, Hydreco, IF Technology, Universiteit Wageningen en Rijkswaterstaat. Doel van het project is het toevoegen van een geheel nieuwe functie aan bestaande en nieuwe WKO’s: het verbeteren van de grondwaterkwaliteit. In stedelijke gebieden worden nog regelmatig chloorkoolwaterstoffen (CKW) aangetroffen in het grondwater. Deze vormen een bedreiging voor de grondwaterkwaliteit, drinkwaterwingebieden en oppervlaktewater. Bovendien kunnen deze verontreinigingen verdere gebiedsontwikkelingen, zoals woningbouw, in de weg staan. 

WKO+ maakt duurzame energiewinning op verontreinigde locaties mogelijk

In het door ons ontwikkelde WKO+ systeem worden dechlorerende bacteriën toegevoegd aan de waterstroom in een WKO. Deze bacteriën zorgen voor de afbraak van chloorkoolwaterstoffen in de bodem. Deze techniek kan zowel worden toegepast in bestaande als in nieuwe WKO’s en heeft geen negatieve effecten op de efficiëntie van het systeem. Toepassen van WKO+ is efficiënter en kostenbesparend in vergelijking met traditionele sanering en kan er toe bijdragen dat saneringen die voor gemeenten financieel (te) kostbaar zijn alsnog kunnen worden uitgevoerd. Daarnaast heeft het combineren van WKO met sanering nog een ander groot voordeel: WKO systemen kunnen nu ook worden toegepast op verontreinigde locaties waar dat voorheen onwenselijk was vanwege het risico op verdere verspreiding van grondwaterverontreinigingen. Op deze manier kunnen duurzame energie én noodzakelijke grondwaterkwaliteitsverbetering - een harde doelstelling vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water – effectief worden gecombineerd.

Succesvolle pilots in Apeldoorn en Den Bosch

Sinds begin 2016 hebben wij in Apeldoorn en in Den Bosch een pilotonderzoek uitgevoerd waarbij onder WKO-omstandigheden dechlorerende biomassa is ingebracht en de effectiviteit van het concept om verontreiniging af te breken is vastgesteld. Al 8 maanden lang vindt volledige afbraak plaats van de chloorkoolwaterstoffen in het verontreinigde gebied in Apeldoorn, na slechts één injectie van bacteriën. Alle verontreiniging die door de met bacteriën gevoede zone stroomt, wordt volledig afgebroken, zonder dat herinjectie of toevoeging van koolstofbronnen nodig is, zoals bij een traditionele sanering. De eerste economische evaluaties laten zien dat deze enorme kwaliteitsverbetering van het grondwater tegen een geringe meerprijs kan worden gecreëerd.

Inmiddels draait ook een pilot bij een bestaande WKO in Utrecht en wordt in maart 2018 een pilot in Kopenhagen (Denemarken) opgestart waarbij in het WKO recirculatiesysteem bacteriën worden geïnjecteerd.

De biomassa die wordt toegepast bij WKO+ wordt gekweekt in een voor dit doel ontwikkeld reactorsysteem. In deze reactor worden grote volumes ( tot 10 m3) dechlorerende bacteriën met een hoge dichtheid gekweekt, waarmee meerdere WKO systemen kunnen worden voorzien van de benodigde bacteriën. Wat dit concept verder uniek maakt is dat we geen extra koolstofbronnen hoeven toe te voegen, waardoor we het ontstaan van putverstoppingen kunnen voorkomen. 

Wilt u weten of ook uw situatie voor toepassing van WKO+ interessant is?

Neem dan contact op met Maurice Henssen.

Maurice Henssen
Senior adviseur strategische projecten